Bài tuyên truyền về vệ sinh an toàn thực phẩm

Kính thưa quý thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và các em học sinh thân mến!

Trong cuộc sống hàng ngày, vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) giữ vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe con người, đặc biệt là đối với trẻ em – lứa tuổi đang phát triển và rất nhạy cảm với các tác nhân gây bệnh từ thực phẩm. Tại trường tiểu học, việc sử dụng thực phẩm không đảm bảo vệ sinh có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng như ngộ độc thực phẩm, tiêu chảy cấp, nhiễm giun sán, viêm gan A và các bệnh truyền qua đường ăn uống khác.

Đáng lo ngại hơn, tình trạng học sinh ăn quà vặt không rõ nguồn gốc, thực phẩm chế biến sẵn thiếu kiểm soát ngoài cổng trường vẫn diễn ra phổ biến, tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.

Thông qua bài viết này, nhà trường mong muốn nâng cao nhận thức và ý thức tự bảo vệ sức khỏe cho học sinh, đồng thời cung cấp những hướng dẫn cụ thể về hành vi ăn uống an toàn, hợp vệ sinh tại trường và trong gia đình. Từ đó, mỗi em học sinh sẽ trở thành một “tuyên truyền viên nhỏ” góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn, khỏe mạnh và văn minh.

1. VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM LÀ GÌ?

Vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) là tập hợp các biện pháp nhằm đảm bảo thực phẩm khi đến tay người tiêu dùng không chứa các yếu tố gây hại đến sức khỏe, bao gồm vi sinh vật, hóa chất độc hại, chất bảo quản vượt mức cho phép, hoặc các chất bẩn từ môi trường. Thực phẩm đạt VSATTP phải đảm bảo an toàn từ khâu sản xuất, thu hoạch, chế biến, bảo quản cho đến tiêu thụ cuối cùng.

Các yếu tố ảnh hưởng đến vệ sinh an toàn thực phẩm:

🔸 Nguồn gốc thực phẩm:

Thực phẩm phải được sản xuất từ nơi có uy tín, rõ ràng về nguồn gốc, không sử dụng chất tăng trưởng hoặc thuốc bảo vệ thực vật độc hại.

Rau củ, thịt cá, trứng, sữa… cần được kiểm định trước khi sử dụng.

🔸 Cách chế biến và bảo quản thực phẩm:

Thực phẩm cần được nấu chín kỹ, tránh ăn sống hoặc tái.

Dụng cụ chế biến phải được vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi sử dụng.

Thực phẩm sau khi chế biến cần bảo quản đúng cách, tránh tiếp xúc với ruồi nhặng, bụi bẩn hoặc để quá lâu ngoài môi trường.

🔸 Điều kiện môi trường và vệ sinh cá nhân người chế biến:

Khu vực chế biến cần thông thoáng, sạch sẽ, tránh ẩm mốc hoặc ô nhiễm.

Người trực tiếp chế biến thực phẩm phải có sức khỏe tốt, rửa tay sạch, mặc đồ bảo hộ và đảm bảo vệ sinh cá nhân.

Việc đảm bảo các yếu tố trên không chỉ giúp phòng ngừa ngộ độc thực phẩm mà còn nâng cao chất lượng bữa ăn học đường, góp phần xây dựng lối sống lành mạnh ngay từ lứa tuổi tiểu học.

2. TÌNH HÌNH VI PHẠM VSATTP HIỆN NAY

Hiện nay, tình trạng vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) đang trở thành một vấn đề đáng báo động tại nhiều địa phương trên cả nước. Trên thị trường vẫn tồn tại nhiều loại thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc, chứa chất cấm hoặc chế biến trong môi trường mất vệ sinh. Không ít cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, hàng quán vỉa hè, quầy bán hàng rong quanh cổng trường tiểu học vẫn hoạt động mà chưa được kiểm soát chặt chẽ.

Theo thống kê từ Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế, trong 6 tháng đầu năm 2025, cả nước ghi nhận hơn 80 vụ ngộ độc thực phẩm, làm hơn 1.200 người mắc và 5 ca tử vong. Nhiều vụ ngộ độc xảy ra tại bếp ăn tập thể của trường học, khu công nghiệp hoặc do ăn quà vặt ngoài cổng trường.

Đối với học sinh tiểu học – độ tuổi còn non nớt về nhận thức và sức đề kháng yếu – việc sử dụng thực phẩm không an toàn có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như:

👉 Ngộ độc cấp tính (nôn ói, tiêu chảy, sốt cao)

👉 Nhiễm giun sán, viêm gan A

👉 Ảnh hưởng đến tăng trưởng thể chất và trí tuệ

Thực trạng này cho thấy sự cấp thiết trong việc tăng cường tuyên truyền và giáo dục VSATTP trong nhà trường, giúp học sinh và phụ huynh hiểu đúng, hành động đúng để phòng tránh nguy cơ từ thực phẩm không đảm bảo vệ sinh.

3. TÁC HẠI CỦA VIỆC SỬ DỤNG THỰC PHẨM KHÔNG ĐẢM BẢO

Việc sử dụng thực phẩm không đảm bảo vệ sinh an toàn có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe trước mắt và lâu dài, đặc biệt là đối với trẻ em ở lứa tuổi tiểu học.

🔸 Ngộ độc cấp tính

Đây là tác hại thường gặp nhất khi trẻ ăn phải thực phẩm bị nhiễm khuẩn, ôi thiu hoặc chứa hóa chất độc hại. Biểu hiện thường thấy gồm:

👉 Đau bụng dữ dội

👉 Nôn ói liên tục

👉 Tiêu chảy cấp, mất nước

Trong một số trường hợp nặng, trẻ cần được đưa đi cấp cứu ngay để tránh nguy hiểm đến tính mạng.

🔸 Bệnh lý lâu dài

Không chỉ gây hại tức thời, thực phẩm bẩn còn là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng nếu sử dụng trong thời gian dài như:

👉 Nhiễm giun sán do ăn rau sống không rửa sạch hoặc thực phẩm tái

👉 Viêm gan A do ăn uống không hợp vệ sinh

👉 Ung thư đường tiêu hóa nếu thường xuyên ăn thực phẩm có chứa chất bảo quản, thuốc nhuộm, phụ gia độc hại vượt mức cho phép

🔸 Tác động đến thể chất và tinh thần học sinh

Sử dụng thực phẩm không an toàn khiến trẻ suy giảm miễn dịch, hay ốm vặt, mệt mỏi, kém tập trung trong học tập. Về lâu dài, điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất, trí tuệ và tâm lý của trẻ, làm giảm chất lượng cuộc sống và kết quả học tập.

👉 Vì vậy, việc chủ động lựa chọn và sử dụng thực phẩm sạch, an toàn là trách nhiệm không chỉ của người lớn mà cần được giáo dục và rèn luyện ngay từ khi học sinh còn nhỏ.

4. CÁC NGUYÊN TẮC ĐẢM BẢO VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM

Để phòng tránh ngộ độc và các bệnh liên quan đến thực phẩm, mỗi học sinh và phụ huynh cần ghi nhớ và thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc vệ sinh an toàn thực phẩm dưới đây. Đây là những thói quen đơn giản nhưng rất hiệu quả, giúp bảo vệ sức khỏe trong cuộc sống hằng ngày.

🔹 Ăn chín – Uống sôi

Thực phẩm cần được nấu chín kỹ, không ăn đồ sống, tái hoặc chưa chín hẳn như gỏi cá, nem chua, rau sống không rửa kỹ.

Nước uống phải được đun sôi để nguội, tuyệt đối không uống nước lã từ vòi, giếng chưa qua xử lý.

Hạn chế ăn thực phẩm để qua đêm, nếu có thì phải hâm nóng lại kỹ trước khi ăn.

🔹 Rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh

Rửa tay với xà phòng là biện pháp đơn giản nhưng cực kỳ quan trọng để ngăn ngừa vi khuẩn gây bệnh từ tay lây sang miệng khi ăn.

Cần rửa tay kỹ với xà phòng dưới vòi nước chảy, nhất là sau khi đi vệ sinh, chơi ngoài sân, hoặc tiếp xúc với động vật.

Học sinh nên có khăn tay và chai nước rửa tay cá nhân để sử dụng khi cần thiết, nhất là khi ở trường học.

🔹 Bảo quản thực phẩm đúng cách

Thực phẩm cần được giữ ở nhiệt độ phù hợp để tránh bị ôi thiu, nhiễm khuẩn: Thức ăn chín được bảo quản ở ngăn mát (2–5°C) và dùng trong ngày. Nếu là phực phẩm đông lạnh phải được bảo quản ở ngăn đá (-18°C)

Không để chung thực phẩm sống và chín trong tủ lạnh, tránh nhiễm chéo vi khuẩn.

Sử dụng hộp đựng sạch, có nắp đậy kín để bảo quản thức ăn.

🔹 Lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng

Ưu tiên mua và sử dụng các loại thực phẩm có nhãn mác, hạn sử dụng rõ ràng, chứng nhận vệ sinh an toàn của cơ quan chức năng.

Nói không với thực phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc hoặc bày bán không hợp vệ sinh.

Học sinh không nên mua đồ ăn vặt từ quán hàng rong ngoài cổng trường, nơi điều kiện vệ sinh thường không được đảm bảo.

Việc thực hiện đúng những nguyên tắc trên không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng học đường an toàn – sạch sẽ – khỏe mạnh cho tất cả học sinh.

5. NHỮNG VIỆC HỌC SINH CẦN LÀM ĐỂ GIỮ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM

Để bảo vệ sức khỏe cho chính mình và góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn, học sinh cần rèn luyện những thói quen đúng đắn trong ăn uống. Dưới đây là những việc thiết thực mà mỗi bạn nhỏ có thể và nên thực hiện hàng ngày:

🔸 Không ăn quà vặt ngoài cổng trường

Nhiều loại quà vặt bán bên ngoài không đảm bảo vệ sinh, dễ bị ruồi bám, bụi bẩn và chứa phẩm màu, hóa chất độc hại.

Học sinh cần nói không với các món ăn đường phố không rõ nguồn gốc, nhất là các món chiên rán nhiều dầu hoặc đóng gói không nhãn mác.

🔸 Mang theo bình nước sạch và khăn tay cá nhân

Việc sử dụng bình nước cá nhân giúp đảm bảo nguồn nước an toàn, tránh uống nước chưa đun sôi.

Khăn tay cá nhân giúp lau tay miệng sạch sẽ sau khi ăn, tránh dùng khăn dùng chung gây lây lan vi khuẩn.

🔸 Báo với thầy cô nếu thấy thực phẩm có dấu hiệu hư hỏng

Nếu phát hiện thức ăn tại lớp, căn tin hoặc hộp cơm mang theo có dấu hiệu ôi thiu, có mùi lạ, màu sắc bất thường,… các em cần báo ngay với giáo viên, nhân viên y tế hoặc người lớn để xử lý kịp thời.

Tránh cố tình ăn khi nghi ngờ thực phẩm đã hỏng để phòng ngộ độc.

🔸 Tuyên truyền với gia đình cùng thực hiện VSATTP

Các em có thể chia sẻ kiến thức đã học về VSATTP với cha mẹ, ông bà, người thân để cùng nhau xây dựng thói quen ăn uống an toàn.

Góp ý khi thấy người lớn sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc, chưa hợp vệ sinh, từ đó tạo môi trường ăn uống sạch – lành mạnh ngay tại nhà.

👉 Những hành động nhỏ nhưng ý nghĩa này sẽ giúp các em học sinh chủ động bảo vệ sức khỏe, đồng thời trở thành tấm gương tốt cho bạn bè và gia đình trong việc giữ gìn vệ sinh an toàn thực phẩm.

6. VAI TRÒ CỦA NHÀ TRƯỜNG VÀ PHỤ HUYNH TRONG VIỆC ĐẢM BẢO VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM

Để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) cho học sinh – đặc biệt ở bậc tiểu học, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và phụ huynh. Mỗi bên đều đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng môi trường ăn uống an toàn, khoa học và lành mạnh cho các em.

🔸 Vai trò của nhà trường

Kiểm soát bếp ăn bán trú và căng tin học đường:

     Đảm bảo nguồn thực phẩm đầu vào có nguồn gốc rõ ràng, hợp vệ sinh.

     Dụng cụ chế biến, khu vực nhà bếp, nơi ăn uống phải được vệ sinh thường xuyên, đúng tiêu chuẩn của ngành y tế.

     Nhân viên cấp dưỡng cần được tập huấn kiến thức VSATTP và khám sức khỏe định kỳ.

Tổ chức tuyên truyền thường xuyên:

     Thông qua tiết sinh hoạt, bảng tin, loa phát thanh nội bộ hoặc các buổi ngoại khóa để giáo dục học sinh về thói quen ăn uống an toàn, vệ sinh cá nhân và phòng ngừa ngộ độc thực phẩm.

     Tổ chức thi vẽ tranh, làm bài tuyên truyền, tiểu phẩm về VSATTP để học sinh dễ tiếp thu kiến thức.

🔸 Vai trò của phụ huynh

Chuẩn bị bữa ăn sạch sẽ, đủ chất cho con tại nhà:

     Chọn thực phẩm tươi, nấu chín kỹ, bảo quản đúng cách nếu con mang cơm đến trường.

     Trang bị bình nước sạch, khăn tay cá nhân cho con sử dụng hằng ngày.

Nhắc nhở và giáo dục con giữ vệ sinh khi ăn uống:

     Dặn trẻ rửa tay sạch trước khi ăn, không ăn đồ ăn lạ, cảnh giác với thực phẩm có dấu hiệu hư hỏng.

     Quan tâm đến khẩu phần ăn, tránh để trẻ ăn quá nhiều đồ chiên rán, nước ngọt có gas, đồ ăn vặt không rõ nguồn gốc.

🔸 Phối hợp giữa nhà trường và phụ huynh

Tổ chức các buổi họp phụ huynh kết hợp tuyên truyền về VSATTP.

Phối hợp kiểm tra định kỳ bếp ăn, căng tin hoặc giám sát chất lượng bữa ăn bán trú.

Cùng nhau xây dựng môi trường giáo dục lấy sức khỏe học sinh làm trọng tâm, hướng đến mục tiêu “An toàn thực phẩm – Bảo vệ tương lai trẻ em”.

👉 Sự đồng hành tích cực của cả nhà trường và gia đình sẽ tạo thành “lá chắn kép” bảo vệ học sinh khỏi những nguy cơ từ thực phẩm không an toàn, giúp các em phát triển khỏe mạnh và học tập tốt hơn mỗi ngày.

7. KẾT LUẬN & KÊU GỌI HÀNH ĐỘNG

Vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) không chỉ là trách nhiệm của nhà trường, phụ huynh hay các cơ quan chức năng, mà còn là trách nhiệm của mỗi cá nhân trong cộng đồng, bao gồm cả các em học sinh – những người trực tiếp tiêu dùng thực phẩm hằng ngày.

Việc thực hiện đúng các nguyên tắc VSATTP sẽ giúp phòng ngừa hiệu quả các bệnh nguy hiểm như ngộ độc thực phẩm, nhiễm khuẩn, giun sán… từ đó góp phần bảo vệ sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống và học tập cho học sinh.

Để làm được điều đó, mỗi học sinh cần:

👩‍⚕️ Chủ động rèn luyện thói quen ăn uống hợp vệ sinh

👩‍⚕️ Biết cách lựa chọn và sử dụng thực phẩm an toàn

👩‍⚕️ Tích cực tuyên truyền với bạn bè, người thân về tầm quan trọng của VSATTP

👉 Nhà trường kêu gọi toàn thể học sinh, phụ huynh và cán bộ giáo viên cùng chung tay thực hiện tốt vệ sinh an toàn thực phẩm, bắt đầu từ những việc nhỏ nhất như rửa tay sạch, ăn chín – uống sôi, nói không với thực phẩm không rõ nguồn gốc… Hãy cùng nhau xây dựng một môi trường học đường an toàn – khỏe mạnh – phát triển toàn diện!

📌 Cuối cùng xin chúc quý thầy cô, các bậc phụ huynh và các em học sinh có một sức khỏe tốt để làm việc và học tập