Sau Phẫu Thuật Xương Nên Ăn Gì – Bí Quyết Dinh Dưỡng Nhanh Hồi Phục

Sau phẫu thuật xương, dinh dưỡng đóng vai trò then chốt giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng và hiệu quả. Lúc này, nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng tăng cao để tái tạo mô, liền xương và duy trì hệ miễn dịch mạnh mẽ.

• Protein: Giúp tái tạo mô xương, tăng sinh collagen và duy trì khối cơ – nhu cầu khoảng 1,2 g/kg cân nặng/ngày.
• Canxi – Vitamin D: Canxi là thành phần cấu trúc xương, vitamin D hỗ trợ hấp thu canxi; kết hợp giúp tăng mật độ xương và đẩy nhanh liền vết thương.
• Khoáng chất & vitamin bổ trợ: Magie, kẽm, phốt pho, vitamin C/B6/B12… cùng tăng cường quá trình tổng hợp collagen, chống viêm và cầm máu.

Hơn nữa, chế độ dinh dưỡng cân bằng không chỉ thúc đẩy sự hình thành mô xương mới mà còn giảm viêm, ngăn biến chứng, hỗ trợ hệ tiêu hóa, tăng miễn dịch và cải thiện sức khỏe toàn diện sau phẫu thuật.

• Sản phẩm từ sữa và cá béo: Sữa, sữa chua, phô mai, cá hồi, cá mòi là nguồn cung cấp canxi và vitamin D chất lượng, giúp tái tạo cấu trúc xương và hỗ trợ hấp thu canxi hiệu quả.
• Thịt, trứng, đậu và hạt: Thịt nạc, cá ngừ, cá thu, trứng, đậu nành, đậu lăng, hạt hạnh nhân bổ sung protein, magie, kẽm – các thành phần quan trọng để xây dựng collagen và mô xương chắc khỏe.
• Rau xanh và trái cây mọng: Cải bó xôi, bông cải xanh, cà chua, ớt chuông, cam, quýt giàu vitamin C và K giúp tăng cường miễn dịch, tổng hợp collagen và cải thiện mật độ xương.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, lúa mì, gạo lứt không chỉ cung cấp vitamin B6, B12 mà còn chất xơ giúp tiêu hóa tốt, hỗ trợ phục hồi sau phẫu thuật.
• Thực phẩm giàu phốt pho và kali: Trứng, sữa, cá, khoai tây, chuối giúp cân bằng khoáng chất và ngăn canxi thất thoát qua nước tiểu.

Bằng cách kết hợp các nhóm thực phẩm giàu canxi, protein, vitamin và khoáng chất như trên, cơ thể được cung cấp đủ dưỡng chất thiết yếu để thúc đẩy tái tạo mô xương, giảm viêm và nâng cao hệ miễn dịch sau phẫu thuật xương.

• Thức ăn mặn hoặc nhiều muối: Muối dư thừa khiến cơ thể đào thải canxi, gây giảm mật độ xương và làm chậm quá trình lành vết thương.
• Đồ ngọt, thực phẩm tinh chế: Đường làm tăng viêm, kích thích mất canxi qua nước tiểu và ảnh hưởng đến hoạt động của vitamin D, kéo dài thời gian phục hồi.
• Rượu bia và đồ uống có cồn: Gây mất nước, điện giải; ức chế hấp thu canxi, giảm mật độ xương và làm chậm liền xương.
• Cà phê, trà đặc và các đồ uống chứa caffeine: Gây đào thải canxi qua nước tiểu, hạn chế khả năng hấp thu canxi và vitamin D.
• Thực phẩm nhiều dầu mỡ, chiên xào: Gia tăng calo, gây tăng cân, áp lực lên xương, đồng thời giảm hấp thu các dưỡng chất thiết yếu.
• Hải sản, đồ nếp, thực phẩm lên men: Ít được ưu tiên sau phẫu thuật vì dễ gây dị ứng, viêm, sẹo hoặc làm vết thương mưng mủ.

Tránh các nhóm thực phẩm trên giúp giảm viêm, duy trì canxi và vitamin D trong cơ thể, hỗ trợ phục hồi xương nhanh hơn và ngăn ngừa biến chứng sau phẫu thuật.

Để tối ưu hấp thu dưỡng chất và hỗ trợ quá trình lành xương, cách chế biến thực phẩm đóng vai trò quan trọng. Hãy chọn phương pháp đều nhẹ nhàng, giữ lại vitamin và khoáng chất, đồng thời đa dạng thực đơn để thúc đẩy sức khỏe toàn diện.

• Hấp hoặc luộc: Giữ tối đa vitamin và chất khoáng trong cá hồi, rau cải xanh, đậu phụ, giúp mềm mại, dễ ăn.
• Hầm nhừ mềm: Canh xương hầm rau củ, súp bí đỏ – bổ dưỡng, dễ tiêu, giàu canxi, collagen, vitamin A/C.
• Cháo đủ nhóm chất: Cháo gà + yến mạch + cà rốt, thêm hạt sen/đậu lăng – cung cấp protein, chất xơ, canxi.
• Làm salad kết hợp: Rau xanh + cá mòi/hạt hạnh nhân + dầu ô liu – bổ vitamin K, D, chất béo lành mạnh, hỗ trợ hấp thu khoáng.
• Tráng miệng lành mạnh: Sữa chua ít béo + việt quất/mật ong – bổ probiotic, vitamin, thúc đẩy miễn dịch.

Áp dụng thực đơn trên, bạn sẽ đủ các nhóm dưỡng chất thiết yếu – canxi, protein, vitamin, khoáng chất và chất xơ – giúp giảm viêm, hỗ trợ tiêu hóa, tăng miễn dịch và thúc đẩy quá trình hồi phục sau phẫu thuật xương một cách hiệu quả và tích cực.

• Bữa ăn theo giai đoạn hồi phục: Giai đoạn đầu sau mổ chủ yếu bù nước, điện giải và carbohydrate dễ tiêu để đảm bảo đủ calo; rồi sau đó tăng dần lượng protein (từ ~30 g lên ~2000 kcal với 30 g protein vị giai đoạn giữa).
• Uống đủ nước mỗi ngày: Khoảng 1,5–2 lít để hỗ trợ vận chuyển dưỡng chất và đào thải độc tố qua thận, đồng thời ngăn ngừa táo bón khi giảm vận động.
• Tránh thức uống gây lạnh hoặc kích thích: Như nước đá, trà đặc, cà phê vì có thể làm co mạch, chậm lưu thông máu và ảnh hưởng đến liền xương.
• Không sử dụng rượu bia và thuốc lá: Những chất này gây viêm, ức chế hấp thu canxi và vitamin D, đồng thời làm giảm miễn dịch – ảnh hưởng tiêu cực đến tốc độ hồi phục.
• Theo dõi và điều chỉnh lượng muối, đường, dầu mỡ: Ăn nhạt, ít đường và hạn chế thức ăn chiên xào để tránh mất canxi, kích hoạt viêm, gây áp lực thêm lên hệ xương.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng: Điều chỉnh liều lượng canxi, vitamin, khoáng chất theo cân nặng, tuổi tác, mức độ phục hồi để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Với những lưu ý trên, bạn có thể xây dựng một chế độ ăn đa dạng, đủ dưỡng chất và hợp lý trong từng giai đoạn sau phẫu thuật xương, góp phần thúc đẩy liền xương, hạn chế biến chứng và tăng cường sức khỏe tổng thể một cách tích cực.

Dinh dưỡng sau phẫu thuật xương nên được điều chỉnh theo từng giai đoạn hồi phục để hỗ trợ tối ưu liền xương và phục hồi sức lực:

Việc điều chỉnh thực đơn theo từng giai đoạn giúp hệ tiêu hóa phục hồi ổn định, cung cấp đủ dưỡng chất đúng thời điểm, hỗ trợ quá trình tái tạo xương một cách hiệu quả và nhẹ nhàng.