Bé Ăn Tốt Nhưng Không Tăng Cân: Nguyên Nhân & Giải Pháp Hiệu Quả

• Ăn nhiều nhưng chưa đủ calo so với nhu cầu phát triển: bé hiếu động hoặc tiêu hao năng lượng cao có thể ăn nhiều nhưng vẫn thiếu hụt năng lượng để tăng cân.
• Chế độ ăn thiếu cân đối dinh dưỡng: nhiều bữa ăn chứa tinh bột nhưng ít chất béo, đạm hoặc thiếu đa dạng thực phẩm → không đủ dinh dưỡng cho phát triển cân nặng.
• Chế biến sai cách làm mất dưỡng chất: luộc, nấu kỹ lâu khiến mất vitamin, omega‑3… làm giảm hiệu quả năng lượng trong khẩu phần ăn.
• Hệ tiêu hóa và hấp thu kém: bệnh lý như rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, trào ngược, viêm ruột hoặc do mất cân bằng hệ vi sinh (hậu dùng kháng sinh).
• Nhiễm ký sinh trùng (giun sán): ký sinh trùng “ăn” dinh dưỡng từ thức ăn, làm bé không hấp thu đủ chất, dễ chướng bụng hoặc tiêu chảy.
• Ăn vượt quá nhu cầu hoặc ép ăn: lượng ăn vượt quá khả năng tiêu hóa khiến bé khó tiêu, đầy bụng, phản tác dụng dẫn đến không tăng cân.
• Mắc các bệnh lý mạn tính tiêu hao calo: ví dụ hen suyễn, bệnh nội tiết (suy giáp), tim mạch, gan mật… khiến dù ăn tốt vẫn khó tăng cân.

Những nguyên nhân trên đều có thể được cải thiện bằng cách điều chỉnh lượng và chất lượng khẩu phần, chế biến đúng cách, kiểm tra sức khỏe định kỳ, tẩy giun, và theo dõi hệ tiêu hóa – giúp bé hấp thu tốt, phát triển cân nặng hiệu quả.

• Tăng cường chất béo lành mạnh: Thêm mỗi bữa 1 muỗng canh dầu ăn (dầu ô liu, dầu gấc, dầu mè) hoặc bơ để tăng lượng calo và hỗ trợ hấp thu vitamin tan trong dầu.
• Đảm bảo cân đối 4 nhóm chất: Kết hợp tinh bột, đạm, chất béo và rau củ trong mỗi bữa ăn, giúp bé có đủ năng lượng và dưỡng chất.
• Chia nhỏ bữa ăn và bổ sung bữa phụ: Thay vì ép ăn nhiều, chia thành 4–5 bữa nhỏ trong ngày, thêm sữa, hạt dinh dưỡng hoặc trái cây vào các bữa phụ.
• Chế biến đúng cách để giữ dưỡng chất: Hấp, nấu vừa chín, hạn chế luộc kỹ và dùng dầu mỡ tốt để giữ vitamin, omega‑3 trong thực phẩm.
• Cải thiện hệ tiêu hóa: Bổ sung men vi sinh, sữa chua; cho trẻ uống đủ nước; hạn chế kháng sinh. Khám tiêu hóa nếu có dấu hiệu rối loạn.
• Tẩy giun định kỳ: Kiểm tra và sổ giun 6 tháng/lần cho trẻ từ 2 tuổi để tránh ký sinh trùng làm cạn dưỡng chất.
• Bù năng lượng cho bé hiếu động: Bé vận động nhiều cần thêm calo; tăng lượng ăn hoặc bữa phụ để bù đắp năng lượng tiêu hao.
• Sử dụng sữa tăng cân khi cần: Lựa chọn sữa hoặc bột tăng cân dưới hướng dẫn của chuyên gia để bổ sung chất đạm, béo và vitamin.
• Khám sức khỏe định kỳ: Đưa bé đi khám để sàng lọc các bệnh lý tiềm ẩn (tiêu hóa, nội tiết, hấp thu) và điều chỉnh phù hợp.

Với chế độ ăn cân bằng, chia nhỏ bữa, chế biến đúng cách và theo dõi sức khỏe đều đặn, phụ huynh sẽ giúp bé cải thiện hấp thu, tăng cân đều và phát triển toàn diện, khỏe mạnh.

Theo dõi tăng trưởng giúp phụ huynh hiểu rõ quá trình phát triển của bé và có hướng điều chỉnh kịp thời:

• Sử dụng biểu đồ tăng trưởng chuẩn WHO: So sánh chiều cao, cân nặng theo tháng tuổi để đánh giá mức độ phát triển.
• Ghi chép cân nặng – chiều cao thường xuyên: Cân và đo chiều cao định kỳ (hàng tuần hoặc hàng tháng) để theo dõi xu hướng, phát hiện chậm phát triển.
• Đánh giá tốc độ tăng cân trung bình: Ví dụ trẻ 0–3 tháng tăng ~1–1.2 kg/tháng, 4–6 tháng tăng ~500–600 g/tháng; sau 6 tháng tăng ~300–400 g/tháng.
• Khám dinh dưỡng định kỳ: Đưa bé đến bác sĩ để đánh giá toàn diện thể chất, dinh dưỡng và tư vấn điều chỉnh chế độ ăn phù hợp.

Việc theo dõi cân nặng – chiều cao kết hợp với đánh giá tốc độ tăng trưởng và khám chuyên gia giúp phụ huynh chủ động điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, đảm bảo bé phát triển toàn diện và đạt chuẩn cân nặng phù hợp.