Ăn Uống Gì Khi Bị Tiêu Chảy: Hướng Dẫn Dinh Dưỡng & Bữa Ăn Hồi Phục

Để hỗ trợ hệ tiêu hóa và nhanh hồi phục khi bị tiêu chảy, bạn nên ưu tiên các thực phẩm nhẹ nhàng, dễ tiêu nhưng vẫn đảm bảo đủ năng lượng và chất dinh dưỡng:

• Tinh bột mềm, dễ tiêu: gạo trắng, cháo loãng, cơm nhão, bánh mì trắng, khoai tây luộc hoặc nghiền.
• Thịt nạc ít béo: thịt gà, thịt heo nạc hấp hoặc nấu chín kỹ; cắt nhỏ để dễ tiêu và hấp thụ protein hỗ trợ phục hồi.
• Trái cây giàu pectin và kali: chuối chín, táo (xay hoặc ép), ổi chín giúp bù điện giải và làm dịu nhu động ruột.
• Sữa chua hoặc thực phẩm lên men: cung cấp probiotic tự nhiên; giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và giảm triệu chứng tiêu chảy.
• Cháo và súp rau củ: súp cà rốt, cháo thịt và khoai/táo, hoặc cháo bí đỏ – vừa dễ ăn, vừa bù nước và chất lỏng.
• Nước và dung dịch bù điện giải: nước lọc, nước gạo rang, nước dừa hoặc oresol tự pha giúp ngăn mất nước và duy trì sức khỏe.

Chế biến thức ăn dưới dạng hấp, luộc hoặc hầm, hạn chế gia vị mạnh để nhẹ nhàng cho hệ tiêu hóa. Chia nhỏ bữa ăn, ăn đều đặn và nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể hồi phục tốt hơn.

Đồ uống phù hợp giúp bù nước, điện giải và làm dịu hệ tiêu hóa, hỗ trợ quá trình hồi phục khi bị tiêu chảy:

• Nước lọc ấm hoặc để nguội: Uống nhiều lần trong ngày, mỗi lần một ngụm nhỏ giúp bù nước hiệu quả mà không gây kích thích ruột.
• Oresol hoặc dung dịch bù điện giải: Cung cấp natri, kali và clorua bị mất đi, giúp ổn định điện giải và ngăn mất nước nghiêm trọng.
• Nước dừa tự nhiên: Khắc phục mất điện giải, dễ uống và nhẹ nhàng với dạ dày.
• Trà thảo mộc ấm:
  • Trà hoa cúc: giúp giảm co thắt, chống viêm và làm dịu ruột.
  • Trà gừng: có tính ấm, hỗ trợ kháng khuẩn và giảm đau dạ dày.
  • Trà vỏ cam hoặc lá ổi: giúp điều hòa nhu động ruột và hỗ trợ cầm tiêu chảy.
• Nước cháo hoặc nước gạo rang: Cung cấp nước và tinh bột nhẹ, giúp bổ sung năng lượng mà không gây áp lực lên dạ dày.
• Nước trái cây tự nhiên không đường: Như nước táo, cam mật ong pha loãng giúp bổ sung vitamin và hỗ trợ hệ miễn dịch.

Ưu tiên uống từng ngụm nhỏ, nhiều lần trong ngày. Tránh đồ uống lạnh, có ga, caffeine hoặc cồn để không khiến tiêu chảy nặng thêm.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp bổ sung năng lượng, cân bằng chất điện giải và tăng cường phục hồi hệ tiêu hóa khi bị tiêu chảy:

• Bỏ nhỏ, chia nhiều bữa: Ăn từ 5–6 bữa nhỏ mỗi ngày, giúp hệ tiêu hóa dễ hấp thu hơn.
• Bắt đầu với chế độ lỏng – mềm – đặc: Từ cháo và canh lỏng rồi chuyển dần sang thức ăn mềm như cơm nhão, khoai nghiền, và thịt băm.
• Bổ sung chất điện giải: Sử dụng nước gạo rang, nước canh loãng, nước dừa hoặc dung dịch bù điện giải để ngăn mất nước.
• Ưu tiên thực phẩm giàu đạm nhẹ: Thịt gà, thịt heo nạc, đậu phụ, trứng luộc – chế biến hấp, luộc hoặc hầm kỹ để dễ tiêu.
• Bổ sung chất xơ hòa tan nhẹ: Chuối chín, táo gọt vỏ, bí đỏ, cà rốt – giúp bù đường, kali, và làm dịu đường ruột.
• Thực phẩm lợi khuẩn: Sữa chua không đường hoặc thực phẩm lên men (kefir) giúp cân bằng hệ vi sinh, hỗ trợ phục hồi niêm mạc ruột.
• Đảm bảo đủ vitamin và khoáng chất: Các nguồn từ rau củ đã nấu kỹ, nước ép nhẹ (pha loãng), cung cấp vitamin A, C, kẽm để tăng sức đề kháng.

Ưu tiên chế biến thanh đạm, ít gia vị, hạn chế dầu mỡ và cay nóng. Điều chỉnh thực đơn theo tiến triển sức khỏe, luôn uống đủ nước và trao đổi với chuyên gia y tế nếu cần.

Để giúp hệ tiêu hóa hồi phục nhanh và không làm tình trạng tiêu chảy trầm trọng thêm, bạn nên tránh những thực phẩm và đồ uống sau:

• Thực phẩm nhiều dầu mỡ, chiên xào: các món rán, thức ăn nhanh, thịt mỡ dễ gây đầy hơi và khó tiêu.
• Sản phẩm từ sữa có lactose (trừ sữa chua): sữa tươi, kem, phô mai có thể khiến tiêu chảy kéo dài nếu không dung nạp tốt lactose.
• Thực phẩm sống, tái không đảm bảo: rau sống, gỏi, sushi, tiết canh dễ chứa vi khuẩn, virus gây kích thích ruột.
• Rau củ quả giàu chất xơ không hòa tan và dễ sinh khí: bông cải, cải bắp, đậu, hành tây, lê, đào, mận… có thể gây đầy hơi và kích thích ruột.
• Thực phẩm nhiều đường hoặc chất làm ngọt nhân tạo: đồ ngọt, nước soda, kẹo không đường dễ làm phân lỏng hơn.
• Thức ăn cay nóng, nhiều gia vị: ớt, tiêu, tỏi, món gỏi cay dễ gây kích ứng niêm mạc tiêu hóa.
• Đồ uống có cồn, caffeine, ga: rượu, bia, cà phê, nước ngọt có gas gây mất nước, kích thích nhu động ruột.

Thay vào đó, ưu tiên chế độ ăn thanh đạm, nấu chín kỹ, hạn chế gia vị và chia nhỏ bữa ăn đều đặn để hỗ trợ hệ tiêu hóa tốt hơn.

Chăm sóc đúng cách tại nhà giúp hỗ trợ quá trình hồi phục và ngăn ngừa tình trạng tiêu chảy trở nên nghiêm trọng hơn:

• Bù đủ nước: Uống nhiều nước lọc, nước điện giải hoặc nước dừa để tránh mất nước và duy trì cân bằng điện giải.
• Ăn uống nhẹ nhàng, dễ tiêu: Ưu tiên thực phẩm mềm, nấu chín kỹ, chia nhỏ bữa ăn để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.
• Tránh thức ăn và đồ uống gây kích thích: Không ăn đồ cay, nhiều dầu mỡ, đồ lạnh, nước có gas và caffein.
• Giữ vệ sinh cá nhân và an toàn thực phẩm: Rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, đảm bảo thức ăn được nấu chín và bảo quản đúng cách.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Giúp cơ thể có thời gian hồi phục và tăng cường sức đề kháng.
• Theo dõi triệu chứng: Nếu tiêu chảy kéo dài hơn 2 ngày, có máu trong phân, sốt cao hoặc mất nước nghiêm trọng, cần đi khám bác sĩ ngay.

Áp dụng những mẹo này sẽ giúp bạn kiểm soát tốt tình trạng tiêu chảy, nhanh chóng lấy lại sức khỏe và cảm giác thoải mái.