Chủ đề ăn thạch cao có hại không: Ăn Thạch Cao Có Hại Không là câu hỏi được nhiều người tiêu dùng quan tâm khi lựa chọn đậu phụ. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ tác hại tiềm ẩn khi ăn đậu phụ pha thạch cao, cách nhận biết sản phẩm an toàn, quan điểm chuyên gia và hướng dẫn lựa chọn đậu phụ chất lượng để bảo vệ sức khỏe hiệu quả.
Mục lục
Tác hại của việc sử dụng thạch cao trong sản xuất đậu phụ
- Rối loạn tiêu hóa và khó tiêu: Thạch cao công nghiệp khó tiêu, dễ tạo cặn trong ruột gây đầy bụng, tiêu chảy và ảnh hưởng đến hấp thu dinh dưỡng .
- Sỏi thận và tổn thương gan – thận: Tích tụ canxi không tan có thể dẫn đến nước tiểu có cặn và lâu dài gây sỏi thận, suy giảm chức năng gan – thận .
- Nguy cơ nhiễm kim loại nặng: Thạch cao xây dựng thường chứa tạp chất như chì, thủy ngân, cadimi… có thể tích lũy trong cơ thể, tăng nguy cơ ung thư .
- Giảm giá trị dinh dưỡng của đậu phụ: Thạch cao là chất độn, không cung cấp dinh dưỡng, đôi khi làm mất vị béo ngậy vốn có của đậu phụ truyền thống .
Việc sử dụng thạch cao công nghiệp thay vì loại tinh khiết cũng gây áp lực lên hệ tiêu hóa, hệ đào thải và có thể dẫn đến các bệnh mãn tính nếu sử dụng lâu dài. Do đó, lựa chọn đậu phụ từ cơ sở uy tín hoặc tự làm tại nhà là một cách tích cực để bảo vệ sức khỏe bạn và gia đình.
Cách phát hiện đậu phụ chứa thạch cao
- Quan sát màu sắc: Đậu phụ nguyên chất thường có màu trắng ngà hoặc trắng kem; nếu miếng đậu có màu vàng nhạt đến vàng đậm, nhất là ở phần tiếp xúc với không khí, rất có thể đã dùng thạch cao.
- Kiểm tra độ cứng và trọng lượng: Đậu phụ chứa thạch cao thường nặng, chắc và cứng hơn; khi cầm lên, bạn sẽ cảm nhận rõ sự đàn hồi yếu, thiếu độ mềm mại, dẻo của đậu truyền thống.
- Thử cảm giác tay: Khi ấn nhẹ bằng ngón tay, đậu phụ nguyên chất mềm, hơi đàn hồi; còn nếu cứng, rít tay hoặc cảm giác giống như chạm vào chất độn, rất có thể chứa thạch cao.
- Thử vị và mùi: Đậu phụ an toàn sẽ có vị béo, hơi ngọt nhẹ và thơm đậm của đậu nành; còn đậu phụ pha thạch cao thường mất mùi, có vị chát, khô và đôi khi có cặn xơ khi nhai.
- Phương pháp thử đơn giản:
- Ngâm trong nước lạnh: đậu phụ sạch giữ nguyên hình dáng, còn đậu chứa thạch cao dễ bị mềm nhũn hoặc tan bột.
- Nhỏ vài giọt giấm: đậu phụ sạch không đổi màu; trường hợp có thạch cao, phần tiếp xúc có thể chuyển trắng đục hoặc sủi bọt nhẹ.
Những mẹo đơn giản này giúp bạn dễ dàng phân biệt đậu phụ an toàn. Hãy ưu tiên chọn sản phẩm từ cơ sở uy tín hoặc tự làm tại nhà để đảm bảo chất lượng và bảo vệ sức khỏe gia đình.
Phân loại thạch cao sử dụng trong thực phẩm và công nghiệp
| Loại thạch cao | Ứng dụng | Đặc điểm |
|---|---|---|
| Thạch cao phi (thực phẩm) | Đậu phụ, tào phớ, dược phẩm, y học cổ truyền | Tinh khiết (≥98%), an toàn khi dùng đúng liều lượng, tạo kết cấu mịn, bổ sung canxi nhẹ nhàng |
| Thạch cao công nghiệp | Xây dựng, thủ công mỹ nghệ, nha khoa, mỹ thuật | Chứa tạp chất, kim loại nặng, không dùng trong thực phẩm |
- Thạch cao phi: là loại đã qua xử lý, đạt chuẩn an toàn thực phẩm, giá cao, dùng để làm đông đậu phụ, bổ sung canxi nhẹ nhàng.
- Thạch cao công nghiệp: dùng trong xây dựng và công nghiệp khác, không tinh khiết, chứa tạp chất độc hại, không phù hợp cho thực phẩm.
Tuỳ mục đích sử dụng, bạn nên chọn loại thạch cao phù hợp: dùng thạch cao thực phẩm khi chế biến, sản xuất đậu phụ để đảm bảo chất lượng và an toàn sức khỏe, tránh nguy cơ tích tụ kim loại nặng.
Quan điểm chuyên gia và cơ quan y tế
- Bộ Y tế và quy định về thạch cao thực phẩm: Thạch cao tinh khiết được phép sử dụng với mức độ kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo an toàn khi làm đậu phụ, theo tiêu chuẩn phụ gia thực phẩm.
- Chuyên gia dinh dưỡng – PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh: Nhấn mạnh chỉ dùng thạch cao thực phẩm dạng tinh khiết, tránh dùng loại công nghiệp vì tiềm ẩn nguy cơ tích tụ kim loại nặng, ảnh hưởng gan thận và tiêu hóa.
- Các nhà làm truyền thống: Sử dụng nigari (muối biển) hoặc chanh thay thế, dù tốn thời gian nhưng mang lại giá trị dinh dưỡng cao và an toàn hơn.
- Cơ quan quản lý VSATTP: Thường xuyên kiểm tra, thanh tra các cơ sở sản xuất đậu phụ để phát hiện và xử lý hành vi dùng thạch cao công nghiệp, đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng.
Quan điểm từ chuyên gia và cơ quan y tế đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc dùng đúng loại thạch cao và tuân thủ nghiêm ngặt quy định. Sử dụng nguồn nguyên liệu an toàn và quy trình chuẩn sẽ giúp bạn luôn an tâm khi thưởng thức đậu phụ mỗi ngày.
Cách lựa chọn đậu phụ an toàn cho sức khỏe
- Chọn đậu phụ có màu sắc tự nhiên: Ưu tiên loại có màu trắng ngà hoặc trắng kem, bề mặt mịn, láng bóng tự nhiên; tránh đậu phụ có màu vàng đậm hoặc ngả vàng nhanh, thường là dấu hiệu pha thạch cao.
- Kiểm tra kết cấu khi ấn nhẹ: Đậu phụ an toàn mềm, hơi đàn hồi, khi cắt bằng dao bề mặt mịn; nếu cứng, nặng tay, không dẻo, rất có thể chứa thạch cao.
- Ngửi mùi và nếm thử vị: Đậu phụ nguyên chất có mùi thơm đặc trưng của đậu nành và vị béo nhẹ; nếu không có mùi hoặc hơi chát, lạ thì nên cân nhắc tránh mua.
- Mua tại cơ sở uy tín: Ưu tiên đậu phụ thủ công, cơ sở rõ nguồn gốc, cửa hàng hoặc siêu thị có kiểm định chất lượng, hạn chế tối đa khả năng sử dụng thạch cao công nghiệp.
Việc lựa chọn đậu phụ an toàn không chỉ giúp bạn thưởng thức trọn vẹn hương vị tự nhiên mà còn bảo vệ sức khỏe dài lâu. Nếu có điều kiện, bạn có thể tự làm đậu phụ tại nhà để đảm bảo nguyên liệu sạch và quy trình chế biến an toàn.
