Ăn Rau Sống Bị Tiêu Chảy – Nguyên nhân, Dấu hiệu và Cách Phòng Ngừa

• Vi khuẩn như E. coli, Salmonella, Listeria, Campylobacter dễ tồn tại trên rau sống nếu tưới tiêu hoặc rửa bằng nguồn nước không sạch.
• Virus gây tiêu chảy như norovirus, rotavirus có thể lây qua rau ăn sống chưa xử lý kỹ.
• Ký sinh trùng (giun sán, Giardia, Cryptosporidium) bám trên rau không được ngâm và rửa kỹ dễ xâm nhập vào cơ thể.

Rau còn dư thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học, nếu không được xử lý đúng cách có thể gây kích ứng niêm mạc ruột, rối loạn tiêu hóa và tiêu chảy.

Ở những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm (ruột kích thích, viêm đại tràng…), ăn nhiều rau sống giàu chất xơ không tan dễ gây đầy hơi, co thắt bụng, rối loạn tiêu hóa và tiêu chảy.

• Rửa rau sơ sài, không ngâm hoặc ngâm quá lâu khiến vi khuẩn không được loại bỏ, thậm chí mất chất dinh dưỡng.
• Bảo quản rau lạnh không đủ, để chung với thực phẩm sống có thể gây nhiễm chéo vi sinh vật gây bệnh.

Các nhóm này có hệ miễn dịch suy yếu hoặc chuyển biến sinh lý đặc biệt, nên dễ nhiễm khuẩn, ký sinh trùng từ rau sống, dẫn đến tiêu chảy và rối loạn tiêu hóa.

Với hệ tiêu hóa nhạy cảm, chất xơ không tan trong rau sống có thể gây đầy hơi, co thắt, khó chịu và tiêu chảy.

Nhu cầu hạn chế một số khoáng chất (như kali, photpho) và khả năng thanh lọc toxin thấp khiến họ dễ bị kích ứng tiêu hóa khi ăn rau sống.

Những người đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, ghép tạng, ung thư, HIV… dễ bị biến chứng nghiêm trọng khi tiếp xúc vi khuẩn, virus từ rau sống chưa xử lý kỹ.

Thường gặp phân lỏng nước, đại tiện trên 3 lần/ngày, có thể kèm mùi tanh, đôi khi lẫn máu hoặc chất nhầy.

Co thắt bụng, đau quặn, đầy hơi, sôi bụng là dấu hiệu điển hình do ruột phản ứng với vi khuẩn hoặc ký sinh từ rau sống.

Có thể kèm theo sốt nhẹ, ớn lạnh hoặc buồn nôn, nôn mửa, khiến cơ thể mệt mỏi và uể oải.

Biểu hiện: khát nước liên tục, miệng khô, tiểu ít, chóng mặt, hoa mắt, da nhăn nheo do mất nước kéo dài.

• Tiêu chảy kéo dài hơn 48 giờ, phân có máu, sốt cao >38 °C hoặc đau bụng dữ dội.
• Yếu người, chân tay lạnh, bất tỉnh nhẹ cần thăm khám y tế kịp thời.

Uống nhiều nước lọc, nước gạo, nước dừa hoặc dung dịch Oresol để bù lượng nước và chất điện giải bị mất trong quá trình tiêu chảy.

Dành thời gian nghỉ ngơi, giữ tinh thần thoải mái giúp hệ tiêu hóa phục hồi nhanh hơn, giảm áp lực cho ruột.

• Tránh rau sống, thực phẩm khó tiêu như dầu mỡ, cay nóng, các chế phẩm dairy nếu không dung nạp tốt.
• Ưu tiên cháo trắng, súp gà, chuối chín, bánh mì nướng để làm dịu đường ruột.

Sử dụng men vi sinh chứa Lactobacillus, Saccharomyces boulardii giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và rút ngắn thời gian tiêu chảy.

Nếu tiêu chảy kéo dài trên 48 giờ, kèm sốt, đau bụng nhiều, mất nước rõ rệt hoặc thấy máu/mủ trong phân: cần thăm khám để phòng biến chứng.

Ưu tiên rau hữu cơ hoặc rau đạt chứng nhận an toàn thực phẩm để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn và hóa chất.

• Rửa dưới vòi nước chảy, sau đó ngâm trong dung dịch muối loãng hoặc nước sát khuẩn chuyên dụng từ 10–15 phút.
• Sau khi ngâm, rửa lại rau bằng nước sạch và để ráo trước khi ăn.

Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh ở nhiệt độ 1–4 °C, tránh để chung với thịt sống hoặc thực phẩm dễ hỏng để hạn chế nhiễm chéo vi sinh vật.

Đối với nhóm dễ bị ảnh hưởng (trẻ em, người già, hệ tiêu hóa nhạy cảm…), có thể chần rau qua nước sôi để giảm tải mầm bệnh mà vẫn giữ hương vị và dinh dưỡng.

• Rửa tay trước và sau khi sơ chế rau, khử trùng dụng cụ, thớt, dao để tránh lây nhiễm.
• Sử dụng thớt riêng cho rau sống và thực phẩm chín.

Ngâm rau trong muối vừa đủ (10–15 phút), tránh ngâm quá lâu để giữ độ giòn, dưỡng chất và vị ngon tự nhiên.

Rau sống sau khi ngâm và rửa sạch cần được để ráo hoàn toàn để tránh gây đau bụng hoặc bụng lạnh, đặc biệt với trẻ em và người lớn tuổi.

Với người tiêu hóa nhạy cảm, có thể chần sơ rau qua nước sôi để giảm mầm bệnh, đồng thời vẫn giữ được hương vị tươi ngon và chất dinh dưỡng.

• Rửa từng lá ở vòi nước chảy để loại bỏ đất cát, ký sinh trùng và vi khuẩn hiệu quả.
• Sử dụng thớt riêng và rửa tay kỹ trước khi sơ chế để tránh nhiễm chéo vi sinh vật.

Ăn rau sống cùng đạm, dầu lành mạnh giúp cân bằng dinh dưỡng, tránh chỉ ăn rau không gây mất cân bằng năng lượng hoặc chất xơ gây ảnh hưởng tiêu hóa.