Ăn Phải Lợn Bị Dịch Tả Có Sao Không – Lời Khuyên An Toàn và Hướng Dẫn Thông Minh

Dịch tả lợn Châu Phi (ASF) là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus ASFV gây ra, xuất phát từ châu Phi vào những năm đầu thế kỷ 20. Hiện nay, ASF đã lan rộng ra nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, với tỷ lệ tử vong ở lợn gần như 100%, gây thiệt hại nghiêm trọng cho chăn nuôi.

• Đặc điểm virus ASFV: Thuộc họ Asfarviridae, có sức đề kháng cao trong môi trường, tồn tại lâu trong thịt chưa nấu chín nhưng chịu được nhiệt độ cao, bị tiêu diệt ở ≥70 °C.
• Phạm vi lan truyền tại Việt Nam: Đã xuất hiện ở hơn 30 tỉnh, số lợn bị nhiễm và tiêu hủy lên tới hàng triệu con.
• Đối tượng mắc bệnh: Ảnh hưởng đến cả heo nuôi và heo rừng, ở mọi lứa tuổi và giống loài.

Dịch tả lợn Châu Phi (ASF) là bệnh nguy hiểm đối với lợn nhưng rất mừng là hoàn toàn không lây sang con người. Các tổ chức y tế và thú y khẳng định: virus ASF chỉ tấn công hệ miễn dịch của heo, không thể tạo bệnh ở người.

• Không lây cho người: Bộ Y tế, FAO, WHO và chuyên gia Việt Nam đều xác nhận “virus ASFV không lây nhiễm và không gây bệnh ở người”.
• Ăn thịt heo nhiễm ASF: Ngay cả khi ăn phải thịt lợn nhiễm nhưng chưa nấu chín, bạn vẫn không có nguy cơ mắc ASF.

Mặc dù ASF không phải mối đe dọa cho người, nhưng thịt từ heo bệnh có thể chứa các vi khuẩn khác như liên cầu, Salmonella, E. coli, đặc biệt nếu chế biến chưa kỹ. Hãy luôn ưu tiên nấu chín và tuân thủ vệ sinh an toàn thực phẩm để bảo vệ sức khỏe tối ưu.

Dù dịch tả lợn Châu Phi không lây trực tiếp sang người, việc tiêu thụ thịt heo nhiễm bệnh nếu không xử lý đúng cách vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro đáng lưu ý.

• Nhiễm vi khuẩn nguy hiểm: Thịt lợn bệnh có thể chứa các vi khuẩn như Streptococcus suis (liên cầu lợn), Salmonella, E. coli... tạo nguy cơ ngộ độc thực phẩm, nhiễm trùng đường tiêu hóa, nhiễm trùng huyết nếu không nấu chín kỹ hoặc ăn tiết canh/ăn sống.
• Ký sinh trùng và độc tố: Sán, giun, endotoxin do vi sinh vật sản sinh trong thịt heo bệnh có thể tồn tại ngay cả khi đã nấu chín kỹ, gây ra triệu chứng rối loạn tiêu hóa, nôn mửa, mệt mỏi, thậm chí tổn thương gan thận, ung thư nếu tích tụ lâu dài.
• Nguy cơ lây truyền gián tiếp: Heo bệnh thường mắc nhiều bệnh phối hợp như tai xanh, cúm, thương hàn. Những mầm bệnh này có thể truyền sang người qua tiếp xúc hoặc ăn thịt chưa chế biến kỹ.

Giải pháp bảo vệ: ưu tiên mua thịt từ nguồn uy tín, luôn nấu chín kỹ (≥75 °C), tránh ăn tiết canh, thực phẩm sống/tái. Vệ sinh dụng cụ sạch sẽ để ngăn lây nhiễm chéo — đảm bảo bữa ăn an toàn, lành mạnh cho cả gia đình!

Việc nhận diện thịt lợn nhiễm dịch tả Châu Phi bằng mắt thường và cảm quan là rất thực tế, giúp bạn chủ động tránh sử dụng những sản phẩm không an toàn.

• Màu sắc bất thường: Thịt chuyển sang màu nâu, đỏ thâm, tím tái, xám hoặc xanh nhạt; mỡ không trắng trong mà đục và sậm màu.
• Da và bì có dấu hiệu xuất huyết: Trên da, tai hoặc chân lợn xuất hiện các nốt đỏ, tím xanh, lấm tấm vết máu như vết muỗi đốt.
• Khi ấn vào thịt: Thịt nhão, không đàn hồi, ấn vào không bật lại, có hiện tượng rỉ nhớt hoặc chảy nước.
• Nội tạng khi mổ: Bụng hoặc khoang ngực chứa dịch, toàn bộ nội tạng bị xuất huyết, lá lách phình to, thận có đốm máu, khí quản dính máu và đầy bọt.
• Mùi và cảm quan: Thịt có mùi ôi, tanh hoặc lạ; thịt ướp hóa chất thì đỏ tươi nhưng cứng, khi nấu có mùi hôi, nước đục và mỡ nổi lấm tấm nhỏ.

Lời khuyên: Hãy ưu tiên chọn mua thịt tại điểm bán uy tín, quan sát kỹ hình thái thịt và nội tạng, tuyệt đối tránh tiêu dùng tiết canh, đồ sống/tái để đảm bảo an toàn sức khỏe cho bạn và gia đình.

Để an tâm thưởng thức thịt heo trong mùa dịch tả Châu Phi, bạn nên thực hiện các bước bảo vệ đơn giản nhưng hiệu quả dưới đây:

1. Chọn nguồn thịt uy tín: Mua tại siêu thị, cửa hàng có tem kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc rõ ràng.
2. Quan sát hình thức: Thịt tươi hồng sáng, mỡ trắng trong, không có đốm tím đỏ, bề mặt săn chắc, đàn hồi tốt.
3. Chế biến chín kỹ: Nấu ở nhiệt độ ≥75 °C đến lúc thịt không còn hồng bên trong, đảm bảo loại bỏ virus ASF và vi sinh gây hại.
4. Tránh thực phẩm sống/tái: Không sử dụng tiết canh, nem sống, gỏi heo để hạn chế nguy cơ vi khuẩn như liên cầu, Salmonella.
5. Giữ vệ sinh nghiêm ngặt: Dụng cụ, tay, mặt bếp cần rửa sạch sau khi tiếp xúc với thịt sống; tách biệt khu vực chế biến sống và chín.
6. Bảo quản đúng cách: Thịt chưa dùng nên để ngăn mát 0–4 °C; nếu để đông lạnh, giải đông từ từ và nấu ngay khi dùng.

Tuân thủ những bước này giúp bạn hoàn toàn yên tâm khi sử dụng thịt heo – bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình theo cách tích cực, khoa học và tối ưu.

Để ngăn chặn dịch tả lợn Châu Phi và bảo vệ đàn heo cùng sức khỏe cộng đồng, cần thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng ngừa dưới đây:

• Vệ sinh – khử trùng chuồng trại & dụng cụ: Phun thuốc sát trùng định kỳ, rào chắn ngăn ruồi, chuột, và lắp hố khử trùng ở lối ra vào.
• Cách ly heo mới nhập và nghi nhiễm: Thiết lập khu cách ly riêng, theo dõi triệu chứng suốt 5–15 ngày trước khi nhập chung đàn.
• Kiểm soát người & phương tiện: Ghi nhật ký ra vào, yêu cầu khử khuẩn dụng cụ, giầy dép, xe cộ trước khi vào chuồng.
• Không sử dụng thức ăn thừa chưa qua xử lý: Tránh dùng bã thải từ nhà bếp chưa nấu chín để nuôi heo, hạn chế mầm bệnh lây lan.
• Xử lý xác heo chết – chất thải: Tiêu hủy ngay và chôn đúng nơi quy định; gom rác thải theo nhóm, xử lý bằng nhiệt hoặc hoá chất.
• Thực hiện nghiêm “5 không – 10 cấm”: Không giấu dịch, không buôn bán, vận chuyển hoặc giết mổ heo bệnh; không để vật nuôi hoang dã vào trại.
• Mua heo giống & giết mổ có kiểm dịch: Chỉ chọn giống rõ nguồn gốc, thịt heo có tem nhãn, kiểm dịch hợp lệ để giết mổ và tiêu thụ.

Thực hiện đồng bộ các giải pháp này giúp chăn nuôi phát triển bền vững, giảm lây lan dịch bệnh và đảm bảo chất lượng thịt heo an toàn cho người tiêu dùng theo hướng tích cực, minh bạch và hiệu quả.