Ăn Gỉ Mũi Có Tốt Không? Khám Phá Lợi Ích – Rủi Ro – Lời Khuyên Y Tế

• Tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên: Gỉ mũi chứa các lợi khuẩn và kháng thể tự nhiên, giúp "huấn luyện" hệ miễn dịch khi tiêu thụ vào đường tiêu hóa, từ đó có thể cải thiện khả năng chống lại vi khuẩn, virus và dị nguyên – một giả thuyết đang được nghiên cứu tích cực.
• Ngăn ngừa sâu răng và bệnh đường hô hấp: Các chất nhầy trong gỉ mũi được cho là tạo thành hàng rào bảo vệ răng miệng, đồng thời ức chế vi khuẩn gây viêm mũi, viêm xoang và các bệnh về đường hô hấp.
• Phòng ngừa loét dạ dày và hỗ trợ bệnh HIV: Một số nghiên cứu và nguồn tin cho thấy ăn gỉ mũi có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ loét dạ dày và hỗ trợ hệ miễn dịch cho người HIV, mặc dù cần thêm bằng chứng khoa học.

Các nghiên cứu từ Đại học Harvard, MIT, Đại học Saskatchewan và ý kiến từ chuyên gia y tế như Friedrich Bischinger đều nhìn nhận đây là thói quen tự nhiên, có thể mang lại lợi ích về mặt miễn dịch khi áp dụng đúng cách.

• Nghiên cứu từ Harvard và MIT: Các trường đại học danh tiếng như Harvard và MIT cho rằng gỉ mũi chứa "kho vi khuẩn có lợi" và các kháng thể tự nhiên, giúp khai thác khả năng miễn dịch tiềm ẩn theo hướng tự nhiên.
• Giáo sư Friedrich Bischinger (Áo): Chuyên gia về phổi này đánh giá việc ăn gỉ mũi là “tự nhiên và hữu ích”, giúp tăng cường hệ miễn dịch giống như một dạng thuốc hỗ trợ, đồng thời giúp người thực hành cảm thấy hài hòa hơn với cơ thể.
• Tiến sĩ Scott Napper (Đại học Saskatchewan): Ông cho rằng thói quen này là phản ứng tiến hóa, khi gỉ mũi được đưa vào đường ruột sẽ kích hoạt hệ miễn dịch, tương tự như khi tiếp xúc với vi khuẩn có lợi trong môi trường tự nhiên.
• Hiệp hội Vi sinh học Mỹ: Các bài nghiên cứu chỉ ra rằng chất nhầy từ mũi, một thành phần chính của gỉ mũi, có thể hình thành hàng rào bảo vệ chống lại vi khuẩn gây sâu răng, nhiễm khuẩn hô hấp, loét dạ dày, thậm chí cả virus HIV.

Nhìn chung, nhiều nghiên cứu và chuyên gia nhận định rằng hành vi ăn gỉ mũi không chỉ là phản xạ sinh lý mà còn tiềm ẩn lợi ích miễn dịch đáng chú ý – một góc nhìn tích cực thúc đẩy khả năng bảo vệ tự nhiên của cơ thể.

• Bác sĩ Tô Quang Huy (Hà Nội): Cho rằng chưa có cơ sở khoa học chứng minh ăn gỉ mũi giúp tăng miễn dịch; thậm chí gỉ mũi có thể chứa bụi bẩn và vi khuẩn gây tổn hại cho sức khỏe.
• PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng (Bệnh viện Bạch Mai): Nhấn mạnh hành vi này không vệ sinh, dễ tạo thói quen xấu cho trẻ, có thể gây chảy máu hoặc tổn thương lớp niêm mạc mũi.
• BV FV (BS Tai Mũi Họng): Cảnh báo nguy cơ tổn thương mạch máu và nhiễm khuẩn khi móc gỉ mũi không đúng cách; khuyến nghị sử dụng khăn giấy hoặc nước muối sinh lý để vệ sinh an toàn.

Mặc dù có luồng ý kiến quốc tế nhìn nhận khía cạnh miễn dịch, các chuyên gia y tế tại Việt Nam đều thống nhất rằng: thói quen ăn gỉ mũi tiềm ẩn rủi ro về mặt vệ sinh và sức khỏe, đặc biệt ở trẻ em, do đó cần được cân nhắc và hạn chế.

• Nhiễm khuẩn viêm xoang và áp-xe: Vi khuẩn như Staphylococcus aureus có thể xâm nhập do móng tay hoặc tay không sạch, dẫn đến nhiễm trùng xoang, áp-xe nghiêm trọng và thậm chí nhiễm khuẩn huyết.
• Tổn thương niêm mạc mũi: Việc móc mũi bằng tay hoặc vật cứng dễ làm trầy xước, chảy máu cam và làm mô mũi bị sẹo, ảnh hưởng đến khứu giác và làm tăng nguy cơ viêm mũi mãn tính.
• Rủi ro lan truyền vi sinh vật gây bệnh: Khi chất nhầy chứa vi khuẩn & virus được đưa ngược vào đường tiêu hóa, có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp, viêm họng, sâu răng hoặc loét dạ dày.

Dù có giả thuyết tích cực về miễn dịch, các chuyên gia đều khuyên nên hạn chế hành vi này để bảo vệ niêm mạc mũi, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn và chuyển hướng thói quen vệ sinh an toàn hơn.

• Sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh mũi: Nhiều chuyên gia khuyên nên nhỏ hoặc rửa mũi bằng dung dịch nước muối để làm mềm gỉ mũi và giảm thói quen ngoáy mũi không an toàn.
• Duy trì độ ẩm cho đường mũi: Dùng máy tạo độ ẩm hoặc uống đủ nước giúp giảm khô mũi, từ đó hạn chế cảm giác khó chịu và nhu cầu móc/mút gỉ mũi.
• Dùng khăn giấy hoặc tăm bông an toàn: Khi cần làm sạch, hãy ưu tiên dùng khăn giấy sạch hoặc tăm bông thay cho tay để tránh tổn thương niêm mạc và xâm nhập vi khuẩn.
• Điều trị dị ứng và các bệnh liên quan: Đối với người bị dị ứng hoặc viêm xoang, dùng thuốc kháng histamine hoặc xịt mũi steroid giúp giảm tiết chất nhầy, tránh thói quen ngoáy mũi.
• Thay đổi thói quen qua phương pháp hành vi: Hạn chế căng thẳng, lo lắng và ứng dụng liệu pháp hành vi hoặc đồ chơi cầm tay để làm dịu cảm giác khó chịu ở mũi.

Thay vì giữ thói quen ăn gỉ mũi, bạn có thể áp dụng những biện pháp vệ sinh mũi an toàn và khoa học, đồng thời chăm sóc đường mũi bằng cách duy trì độ ẩm và điều trị bệnh nền – giúp bạn bảo vệ sức khỏe mà vẫn nhẹ nhàng với cơ thể.