Ăn Cơm Nguội Có Bị Ung Thư Không – Sự Thật & Lời Khuyên An Toàn

Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin rằng cơm nguội sau khi hâm nóng sẽ gây ung thư dạ dày do tinh bột “hồ hóa”. Tuy nhiên, các chuyên gia, bao gồm Thạc sĩ Dược sĩ Lê Hồng Dũng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) và PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (ĐH Bách khoa Hà Nội), đều khẳng định không có bằng chứng khoa học nào chứng minh điều này.

Thực tế, nguyên nhân chính rủi ro khi ăn cơm nguội là do vi khuẩn như Bacillus cereus sinh sinh độc tố nếu đồ ăn được bảo quản sai cách. Nếu cơm được nấu chín và bảo quản trong tủ lạnh dưới 24h, sau đó hâm nóng đúng cách, nguy cơ ung thư không phát sinh từ cơm nguội.

Chính vì vậy, quan trọng là thực hiện đúng cách bảo quản và làm nóng: để nguội nhanh, giữ trong hộp kín ở dưới 4 °C, hâm đủ nhiệt và không lặp lại quá 1–2 lần. Với phương pháp này, cơm nguội không chỉ an toàn mà còn giữ được giá trị dinh dưỡng tốt.

• ThS. DS. Lê Hồng Dũng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia): khẳng định hiện không có bằng chứng khoa học nào ăn cơm nguội gây ung thư; nếu bảo quản và hâm nóng đúng cách, cơm hoàn toàn an toàn.
• PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (Đại học Bách khoa Hà Nội): chỉ ra rằng tin đồn ung thư do ăn cơm nguội là “không có cơ sở khoa học”; ung thư phát sinh do nhiều nguyên nhân, không thể chỉ quy vào ăn tóc nguội.
• TS.BS Trương Hồng Sơn (Viện Y học Ứng dụng Việt Nam): nhấn mạnh chưa ghi nhận trường hợp nào ung thư dạ dày vì ăn cơm nguội hâm nóng; nguy cơ sức khỏe chỉ đến khi cơm bị ôi thiu do bảo quản không đúng.
• BS Đinh Trần Ngọc Mai (Bệnh viện ĐH Y Dược TP.HCM): cho biết cơm nguội chứa nhiều tinh bột kháng, có lợi cho người tiểu đường, giảm đường huyết và hỗ trợ cảm giác no; nhưng người hệ tiêu hóa yếu nên ưu tiên cơm nóng để đảm bảo tiêu hóa tốt.

Nhìn chung, các chuyên gia đều thống nhất: ăn cơm nguội không gây ung thư nếu thực hiện đúng cách bảo quản và làm nóng. Họ còn chỉ ra một số lợi ích từ tinh bột kháng khi sử dụng cơm nguội phù hợp, đồng thời khuyên người dùng nên ưu tiên cơm mới nấu cho các đối tượng nhạy cảm.

Cơm nguội an toàn về mặt dinh dưỡng nhưng nếu bảo quản không đúng cách có thể gây ngộ độc do vi khuẩn Bacillus cereus, bào tử của chúng sống sót qua quá trình nấu, sinh độc tố gây tiêu chảy và nôn mửa trong vòng 1–5 giờ sau khi ăn.

• Nguyên nhân chủ yếu: Bào tử Bacillus cereus tồn tại trong gạo, có thể phát triển ở nhiệt độ từ 4–60 °C nếu để cơm nguội lâu ngoài không khí hoặc trong tủ lạnh không đạt nhiệt độ.
• Triệu chứng ngộ độc: Buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy – thường nhẹ và kéo dài khoảng 24 giờ.
• Nguy cơ với nhóm nhạy cảm: Trẻ em, người già, phụ nữ mang thai, người có hệ miễn dịch yếu có thể bị nặng nếu nhiễm vi khuẩn.

Để giảm nguy cơ:

1. Để cơm nguội nhanh, chia nhỏ thành phần và cho vào hộp kín.
2. Bảo quản trong tủ lạnh dưới 4 °C trong tối đa 24–48 giờ.
3. Hâm nóng một lần duy nhất đến trên 74 °C, làm ấm đều và có hơi nước.
4. Không dùng lại nếu cơm có mùi ôi, màu sắc thay đổi hoặc để quá lâu.

Nếu tuân thủ đúng các nguyên tắc bảo quản và hâm nóng, nguy cơ ngộ độc rất thấp, giúp bạn tận dụng cơm nguội một cách an toàn và tiết kiệm.

Cơm nguội không chỉ an toàn khi được bảo quản và làm nóng đúng cách, mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đa chiều nhờ thành phần tinh bột kháng.

• Hỗ trợ tiêu hóa và hệ vi sinh đường ruột: Tinh bột kháng trong cơm nguội hoạt động như prebiotic, giúp nuôi dưỡng vi khuẩn có lợi, thúc đẩy sản sinh axit béo chuỗi ngắn (SCFA) như butyrate – tốt cho niêm mạc ruột.
• Ổn định đường huyết: Tiêu hóa chậm giúp giảm và kiểm soát mức tăng đường huyết, phù hợp với người tiểu đường hoặc kháng insulin.
• Giảm cảm giác thèm ăn, hỗ trợ kiểm soát cân nặng: Vì tinh bột khó tiêu, cơm nguội tạo cảm giác no lâu hơn và cung cấp ít calo hơn tinh bột thường.

Với cách sử dụng đúng — để nguội, bảo quản lạnh dưới 24 giờ và hâm đủ nóng một lần — bạn không những tận dụng được lợi ích tiềm năng mà còn đảm bảo an toàn sức khỏe.

Để tận dụng cơm nguội mà vẫn đảm bảo an toàn sức khỏe, việc bảo quản và hâm nóng đúng cách là rất quan trọng. Dưới đây là những bước đơn giản bạn có thể áp dụng:

1. Để cơm nguội nhanh: Sau khi nấu xong, trải cơm ra mâm hoặc khay sạch để làm nguội nhanh, tránh để cơm trong nồi kín khi còn nóng vì dễ tạo môi trường vi khuẩn phát triển.
2. Bảo quản đúng nhiệt độ: Cho cơm vào hộp kín hoặc túi thực phẩm, rồi bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh dưới 4 °C. Không để cơm quá 24 giờ để đảm bảo độ tươi và an toàn.
3. Hâm nóng đầy đủ: Khi dùng, hâm nóng cơm chỉ một lần bằng lò vi sóng hoặc hấp cách thủy đến khi cơm nóng đều và có hơi nước bốc lên, đảm bảo nhiệt độ trên 74 °C để diệt vi khuẩn.
4. Tránh hâm lại nhiều lần: Không nên hâm lại cơm nhiều lần vì dễ gây biến đổi chất và tăng nguy cơ vi khuẩn phát triển.
5. Kiểm tra trước khi ăn: Nếu cơm có mùi lạ, đổi màu hoặc kết cấu không bình thường, nên bỏ không sử dụng để tránh ngộ độc thực phẩm.

Áp dụng các bước trên giúp bạn thưởng thức cơm nguội một cách an toàn, giữ được dinh dưỡng và tránh lo lắng về các nguy cơ sức khỏe.

Cơm nguội sau một ngày nếu được bảo quản đúng cách trong tủ lạnh và hâm nóng kỹ lưỡng vẫn có thể sử dụng an toàn mà không gây hại cho sức khỏe. Điều quan trọng là phải tuân thủ các nguyên tắc bảo quản để tránh sự phát triển của vi khuẩn có hại.

• Bảo quản trong tủ lạnh: Cơm nên được cho vào hộp kín và để ngăn mát tủ lạnh ở nhiệt độ dưới 4 °C ngay sau khi nguội để hạn chế vi khuẩn phát triển.
• Thời gian sử dụng: Nên dùng cơm trong vòng 24 giờ kể từ khi nấu xong để đảm bảo độ tươi và an toàn.
• Hâm nóng đúng cách: Khi dùng, cơm cần được hâm nóng đến nhiệt độ đủ cao (trên 74 °C) để tiêu diệt vi khuẩn và làm nóng đều, tránh nguy cơ ngộ độc.

Ngoài ra, nếu cơm có dấu hiệu đổi màu, mùi lạ hoặc kết cấu khác thường, bạn nên bỏ ngay để bảo vệ sức khỏe. Với cách bảo quản và sử dụng phù hợp, cơm nguội sau một ngày vẫn là một nguồn thực phẩm tiện lợi và an toàn cho bữa ăn hàng ngày.