Chủ đề sau cắt trĩ nên ăn gì: Sau cắt trĩ nên ăn gì luôn là băn khoăn hàng đầu của người bệnh. Bài viết này chia sẻ thực phẩm mềm – nhuận tràng, giàu chất xơ, đạm, vitamin và khoáng chất giúp giảm viêm, thúc đẩy lành vết thương, tránh táo bón. Cùng khám phá chế độ ăn khoa học, tích cực để hỗ trợ cơ thể phục hồi nhanh chóng sau phẫu thuật.
Mục lục
1. Nguyên tắc chung sau phẫu thuật cắt trĩ
- Ưu tiên thức ăn mềm, dễ tiêu: cháo, súp, canh, cơm nhão giúp giảm áp lực lên vết mổ và hệ tiêu hóa.
- Bổ sung đủ chất xơ & nước: rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên cám và uống từ 1,5–2,5 lít nước/ngày để phân mềm, tránh táo bón.
- Ăn đa dạng thực phẩm lành mạnh: đảm bảo đạm (cá, trứng, đậu phụ), vitamin C–E (cam, kiwi, bông cải; bơ, hạt, rau màu xanh), khoáng chất Mg, Zn (hạt, socola đen).
- Thêm omega‑3 & hoạt chất chống viêm: cá hồi, hạt chia, nghệ tươi có khả năng giảm sưng, hỗ trợ lành vết thương.
- Chế biến nhẹ nhàng & chia nhỏ bữa: tránh đồ cay, mặn, béo, khi ăn nên dùng lượng nhỏ, chia nhiều bữa để tiêu hóa dễ dàng.
2. Nhóm thực phẩm nên ăn
- Thực phẩm mềm, dễ tiêu: Cháo, súp, canh, cơm nhão giúp giảm áp lực lên hệ tiêu hoá ngay sau phẫu thuật.
- Chất xơ đa dạng: Rau xanh (bông cải, rau bina, mồng tơi), trái cây (táo, đu đủ, kiwi), ngũ cốc nguyên cám và các loại hạt bổ sung chất xơ hòa tan & không hòa tan, hỗ trợ nhu động ruột.
- Uống đủ nước: 1,5–2,5 lít/ngày (nước lọc, nước canh, nước ép rau/củ) giúp làm mềm phân, giảm áp lực khi đi tiêu.
- Omega‑3 chống viêm: Cá hồi, cá thu, hạt lanh, hạt chia giúp giảm sưng, hỗ trợ hồi phục.
- Vitamin C & E: Cam, kiwi, đu đủ, bông cải, bơ, rau chân vịt giúp tăng cường sức khỏe mạch máu và làm lành vết thương.
- Magie & kẽm: Socola đen, bơ, ngũ cốc nguyên cám, nho khô, các loại hạt giúp chống viêm, thanh lọc và phục hồi tế bào.
- Thực phẩm tính nhuận tràng: Khoai lang, lá khoai lang, mồng tơi – hỗ trợ tiêu hoá, chống táo bón hiệu quả.
- Thực phẩm bổ sung đạm & collagen: Thịt nạc, đậu phụ, trứng, cá, lòng trắng trứng hỗ trợ tái tạo mô và tăng cường đề kháng.
3. Nhóm thực phẩm cần tránh
- Thực phẩm cay, nóng: ớt, tiêu, mù tạt, gừng – dễ tạo cảm giác nóng rát, gây táo bón và kích thích vết mổ.
- Đồ chiên, nhiều dầu mỡ: thức ăn nhanh, mỡ động vật, khiến đầy hơi, khó tiêu, kéo dài thời gian hồi phục.
- Thực phẩm mặn, chế biến sẵn: xúc xích, thịt xông khói, thức ăn đóng hộp – dễ khiến phân cứng, tăng áp lực khi đại tiện.
- Thực phẩm ngọt, tinh bột tinh chế: bánh kẹo, nước ngọt, bột mì trắng – có thể gây đầy hơi, táo bón, ảnh hưởng xấu đến ruột và vết mổ.
- Thịt đỏ và ít chất xơ: thịt bò, thịt đỏ nhiều mỡ – khó tiêu nếu không ăn kèm rau, nên hạn chế trong giai đoạn đầu.
- Đồ uống có cồn & chất kích thích: rượu, bia, cà phê, nước có ga – dễ mất nước, làm khô phân, gây chảy máu và làm chậm lành vết thương.
- Thực phẩm sống hoặc không chín kỹ: gỏi, sashimi – tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn, không tốt cho hệ tiêu hóa và vết mổ.
4. Hướng dẫn xây dựng chế độ ăn theo giai đoạn
- Giai đoạn 1 (1–2 ngày đầu):
- Chế độ siêu nhẹ, thức ăn mềm/lỏng: cháo, súp, nước canh… dùng lượng ít, chia nhỏ giúp giảm áp lực tiêu hóa.
- Bổ sung nước đủ: uống từng ngụm nhỏ, khoảng 1–1.5 lít/ngày giúp ngừa táo bón.
- Giai đoạn 2 (3–7 ngày):
- Đa dạng chất xơ mềm: rau xanh, quả mềm (đu đủ, táo nấu), ngũ cốc nguyên cám, khoai lang mềm hỗ trợ tiêu hóa nhẹ nhàng.
- Thêm sữa chua mềm: cung cấp probiotic hỗ trợ ruột, giúp đi ngoài trơn tru hơn.
- Bổ sung omega‑3 (cá hồi, hạt chia/lanh) để giảm viêm, nuôi dưỡng niêm mạc ruột.
- Giai đoạn 3 (từ ngày 7–14):
- Thêm đạm lành mạnh: cá, trứng, đậu, thịt nạc, sữa chua; cung cấp năng lượng lại bù đạm, tạo collagen hỗ trợ liền vết thương.
- Bổ sung vitamin & khoáng chất: rau củ quả giàu vitamin C/E (cam, kiwi, bông cải xanh, bơ) giúp bền mạch, giảm viêm; magie, kẽm từ hạt, socola đen thúc đẩy lành sớm.
- Tiếp tục uống đủ 2–2.5 lít/ngày, nếu có thể thêm nước ép rau củ để tăng chất dinh dưỡng.
- Giai đoạn phục hồi hoàn chỉnh (sau 2 tuần):
- Ăn đa dạng thực phẩm mềm, giàu chất xơ không tan, chia nhiều bữa. Tránh đồ cứng, cay nóng, nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn.
- Có thể thêm gia vị nhẹ như nghệ trong chế biến để hỗ trợ chống viêm, liền vết thương nhanh hơn.
5. Lưu ý chăm sóc dinh dưỡng & sinh hoạt
- Uống đủ nước đều đặn: duy trì 1,5–2,5 lít/ngày, uống thêm nước ấm vào buổi sáng giúp làm mềm phân, hỗ trợ hệ tiêu hóa và giảm táo bón.
- Duy trì chất xơ và chia bữa nhỏ: ăn rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên cám đều đặn, chia 4–5 bữa nhỏ/ngày để giảm áp lực tiêu hóa.
- Theo dõi phân: đảm bảo phân mềm, dễ đi ngoài. Nếu táo bón kéo dài, tăng chất xơ hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Vận động nhẹ nhàng: đi bộ 5–10 phút mỗi giờ, tập các bài kegel và thói quen tránh ngồi lâu để giảm áp lực hậu môn.
- Giữ vệ sinh kỹ vùng hậu môn: dùng nước ấm lau nhẹ sau đi cầu, không dùng giấy khô cứng, mặc đồ lót thoáng mát và thay thường xuyên.
- Ngủ đủ giấc và kiểm soát stress: giấc ngủ sâu giúp cơ thể hồi phục, đồng thời hạn chế áp lực từ căng thẳng, tránh xảy ra táo bón.
- Thăm khám định kỳ: nếu có dấu hiệu đau kéo dài, chảy máu hay viêm nhiễm, nên liên hệ bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.
6. Mục tiêu dinh dưỡng & sức khỏe sau cắt trĩ
- Giữ phân mềm và đều đặn: kết hợp đủ chất xơ, uống 1,5–2,5 lít nước/ngày để giảm táo bón, giảm áp lực lên vết mổ.
- Giảm viêm, sưng và hỗ trợ liền vết thương: bổ sung vitamin C, E, omega‑3, magie, kẽm giúp tăng cường miễn dịch và thúc đẩy tái tạo mô.
- Cân bằng đạm và năng lượng: cung cấp đủ đạm nạc như cá, gia cầm bỏ da, đậu, trứng để phục hồi sức lực và tái tạo collagen sắc tố da.
- Ổn định hệ tiêu hóa: dùng sữa chua chứa probiotic, rau củ quả tươi giúp duy trì vi sinh đường ruột và hỗ trợ tiêu hóa trơn tru.
- Phòng ngừa tái phát và cải thiện sức khỏe lâu dài: tạo thói quen ăn uống khoa học, vận động nhẹ, ngủ đủ giấc và kiểm soát stress để tăng đề kháng và tái lập đường tiêu hóa.
