Sanh Mổ Không Nên Ăn Gì – 10 Thực Phẩm Cần Tránh Giúp Mau Lành Vết Mổ

Sau khi sinh mổ, cơ thể mẹ cần thời gian hồi phục, vết mổ lành nhanh và hệ tiêu hóa trở lại bình thường. Kiêng ăn đúng cách giúp tránh viêm, mưng mủ, sẹo xấu và giúp mẹ đỡ đầy bụng, táo bón. Đặc biệt nên hạn chế thực phẩm khó tiêu, cay nóng, dầu mỡ, thức ăn lạnh – bảo đảm dinh dưỡng mà vẫn nhẹ nhàng, lành mạnh.

• Thực phẩm khó tiêu, đầy hơi: đồ chiên rán, thức ăn nhanh, thực phẩm lên men (dưa, kimchi)…
• Gia vị cay, nóng: ớt, hạt tiêu, tỏi sống – dễ gây kích ứng tiêu hóa và ảnh hưởng sữa mẹ.
• Thực phẩm lạnh, tính hàn: cua, ốc, rau đay, đồ uống lạnh – làm chậm quá trình đông máu, vết mổ lâu lành.
• Thực phẩm gây sẹo, viêm: rau muống, gạo nếp, lòng trắng trứng – có thể tạo mủ, sẹo lồi.
• Chất kích thích: cà phê, rượu, bia, nước có gas – không tốt cho hệ tiêu hóa, sữa mẹ.
• Thực phẩm tái, sống hoặc dễ gây dị ứng: gỏi, sashimi, hải sản sống, đồ dễ gây dị ứng – dễ nhiễm khuẩn và ảnh hưởng sức khỏe mẹ con.

Việc kiêng không có nghĩa là kiêng khem quá mức. Mẹ vẫn cần đủ chất, ăn đa dạng các món dễ tiêu như cháo, canh, súp, rau củ luộc và uống đủ nước, chia nhiều bữa nhỏ trong ngày để hồi phục khỏe mạnh, có sữa về đều.

Sau sinh mổ, một số nhóm thực phẩm được khuyến cáo nên kiêng tuyệt đối để tránh ảnh hưởng xấu đến vết mổ, quá trình hồi phục cũng như sức khỏe của mẹ và bé. Dưới đây là những loại thực phẩm mẹ nên tránh hoàn toàn trong giai đoạn đầu sau sinh:

• Rau muống: Gây kích thích tăng sinh mô sợi collagen quá mức, dễ dẫn đến sẹo lồi tại vết mổ.
• Gạo nếp, đồ nếp: Như xôi, bánh chưng – dễ gây mưng mủ, viêm vết mổ do tính nóng, dẻo.
• Lòng trắng trứng gà: Làm tăng nguy cơ hình thành sẹo thâm và vết mổ khó lành.
• Thực phẩm sống, tái: Gỏi cá, thịt tái, sushi – nguy cơ nhiễm khuẩn cao, ảnh hưởng hệ tiêu hóa non yếu.
• Đồ uống có cồn và chất kích thích: Rượu, bia, cà phê – ảnh hưởng đến lượng và chất lượng sữa mẹ.
• Thực phẩm dễ gây dị ứng: Hải sản lạ, đồ ăn lạ vị – có thể gây kích ứng cho mẹ hoặc bé thông qua sữa.

Tuân thủ kiêng cữ đúng sẽ hỗ trợ quá trình phục hồi sau sinh diễn ra nhanh chóng, đồng thời giúp mẹ tránh được những biến chứng không mong muốn như sẹo xấu, nhiễm trùng hay rối loạn tiêu hóa.

Để vết mổ mau lành và cơ thể mẹ khỏe mạnh, nên ưu tiên các thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa, hỗ trợ sản xuất sữa:

• Thực phẩm giàu protein: Thịt nạc, cá, trứng, đậu, sữa ít béo giúp tái tạo mô, làm lành vết thương nhanh hơn.
• Nhóm thực phẩm giàu sắt: Thịt đỏ, gan, lòng đỏ trứng, rau xanh và hạt giúp bổ huyết, bù lượng máu mất sau sinh.
• Canxi và vitamin D: Sữa chua, phô mai, cá hồi, cải bó xôi hỗ trợ xương chắc khỏe và tăng cường hệ miễn dịch mẹ và bé.
• Vitamin C – chất chống oxy hóa: Trái cây họ cam, dâu tây, ớt chuông, súp lơ giúp tăng collagen, chống viêm và thúc đẩy lành vết thương.
• Khoáng chất kẽm: Có trong đậu, các loại hạt và phô mai, cần thiết để tổng hợp collagen và tái tạo da khỏe mạnh.
• Axit béo Omega‑3: Cá hồi, hạt chia, hạt lanh giúp giảm viêm, hỗ trợ sức khỏe tâm thần sau sinh.
• Chất xơ và ngũ cốc nguyên hạt: Trái cây, rau xanh, gạo lứt, yến mạch giúp phòng táo bón, ổn định tiêu hóa và bổ sung năng lượng kéo dài.
• Thực phẩm dễ tiêu hóa: Cháo loãng, canh, súp, món hấp giúp hệ tiêu hóa phục hồi nhẹ nhàng sau mổ.
• Đồ uống và chất lỏng: Uống đủ nước, bổ sung sữa, nước dừa, nước trái cây và canh giúp lợi sữa, giảm táo bón và phòng mất nước.

Chế độ ăn nên chia nhiều bữa nhỏ trong ngày, chế biến thanh đạm, kết hợp chế độ nghỉ ngơi hợp lý để mẹ nhanh khỏe, sữa về đầy và vết mổ hồi phục tối ưu.

Chế độ dinh dưỡng sau sinh mổ nên được điều chỉnh theo từng mốc để hỗ trợ vết thương lành, hệ tiêu hóa phục hồi và nguồn sữa mẹ ổn định:

Giai đoạn này tập trung phục hồi hệ tiêu hóa, tối ưu hóa lành vết mổ và đảm bảo dinh dưỡng cho mẹ, giúp sức khỏe nhanh hồi phục và sữa về ổn định.

Để hỗ trợ quá trình hồi phục sau sinh mổ diễn ra nhanh và an toàn, việc kết hợp dinh dưỡng hợp lý với thói quen sinh hoạt tốt là rất quan trọng:

• Chia nhỏ bữa ăn: ăn 5–6 bữa/ngày, ưu tiên cháo, súp, canh loãng để tiêu hóa nhẹ nhàng, tránh táo bón và đầy bụng.
• Bổ sung đủ protein và vi chất: thịt nạc, cá, trứng, sữa, rau xanh, trái cây giàu vitamin và khoáng chất như sắt, kẽm, canxi để tái tạo mô và lành vết thương.
• Uống đủ nước: 1,5–2 lít/ngày, bao gồm nước lọc, nước dừa, nước trái cây tươi giúp lợi sữa, giảm táo bón và duy trì cân bằng điện giải.
• Ngủ đủ và nghỉ ngơi đúng cách: ngủ 8–9 giờ mỗi ngày, tránh hoạt động nặng, vận động nhẹ như đi bộ, tập thở để thúc đẩy tuần hoàn, giảm phù nề.
• Giữ ấm cơ thể: tránh tắm nước lạnh, không tiếp xúc khí lạnh, mặc quần áo đủ ấm để hỗ trợ lưu thông máu, giúp vết mổ mau lành.
• Vệ sinh vùng mổ sạch sẽ: rửa nhẹ nhàng bằng nước ấm, thay băng đúng hướng dẫn, kết hợp chườm ấm chỗ mổ để giảm đau và chống nhiễm trùng.

Áp dụng đồng thời dinh dưỡng lành mạnh và sinh hoạt khoa học sẽ giúp mẹ phục hồi nhanh, cải thiện tinh thần và đảm bảo chất lượng sữa cho con bú.

Mẹ sau sinh mổ nên chủ động trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trong các trường hợp sau:

• Vết mổ lâu lành hoặc có dấu hiệu bất thường: như chảy dịch, sưng đỏ, đau nhiều, sốt — cần khám nhanh để đánh giá nhiễm trùng hoặc biến chứng.
• Táo bón kéo dài, tiêu hóa kém: dù đã uống đủ nước và ăn nhiều chất xơ nhưng vẫn không cải thiện — chuyên gia sẽ điều chỉnh chế độ ăn phù hợp.
• Thiếu máu, mệt mỏi bất thường: biểu hiện ánh mặt nhợt, chóng mặt hoặc da xanh xao — cần xét nghiệm bổ sung sắt, vitamin và khoáng chất.
• Nguồn sữa ít hoặc không đều: càng bú mẹ, sữa càng về nhưng nếu sữa ít kéo dài — chuyên gia dinh dưỡng có thể tư vấn thực phẩm lợi sữa và kỹ thuật cho con bú.
• Mẹ có bệnh lý riêng biệt: như cao huyết áp, tiểu đường, bệnh gan thận — cần xây dựng thực đơn cá thể hóa dựa trên tình trạng sức khỏe.
• Dự định phục hồi vóc dáng: Muốn giảm cân sau sinh mổ an toàn, cần tư vấn để không ảnh hưởng đến sữa và phục hồi vết mổ.

Trong mọi trường hợp bất thường hoặc băn khoăn, việc tham vấn chuyên gia sẽ giúp mẹ yên tâm hơn, đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ, an toàn và phù hợp với nhu cầu phục hồi sau sinh mổ.