Bị Sỏi Thận Nên Kiêng Ăn Những Gì: Top Thực Phẩm Nên Tránh Để Bảo Vệ Thận

Để hỗ trợ quá trình điều trị và phòng ngừa tái phát sỏi thận, người bệnh cần xây dựng chế độ ăn uống khoa học, cân bằng và hợp lý theo các nguyên tắc sau:

• Cân bằng dinh dưỡng: Đảm bảo đủ calo, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất để tránh suy nhược, giúp cơ thể phục hồi.
• Uống đủ nước: Ít nhất 2–2,5 lít/ngày, uống đều cả ngày để làm loãng nước tiểu, hỗ trợ thải trừ sỏi.
• Hạn chế muối và đường: Tối đa ~3 g muối mỗi ngày, giảm đồ ngọt/đồ uống chứa fructose để tránh tăng oxalat và áp lực thận.
• Kiểm soát lượng đạm: Hạn chế đạm động vật, không vượt quá ~200 g thịt/ngày; ưu tiên cá, trứng, đạm thực vật để giảm axit uric.
• Giảm thực phẩm chứa oxalat cao: Tránh rau bina, củ cải đường, sô‑cô‑la, trà đặc, hạt để hạn chế oxalat tích tụ.
• Bổ sung đủ canxi và vitamin: Ăn thực phẩm giàu canxi (sữa, phô mai, đậu), vitamin D, A, B6 để hỗ trợ cân bằng oxalat và chức năng thận.

Để giảm nguy cơ hình thành và phát triển sỏi thận, người bệnh nên lưu ý hạn chế hoặc kiêng một số nhóm thực phẩm sau:

• Thực phẩm giàu oxalat: củ cải đường, rau bina, rau muống, đậu phộng, sô‑cô‑la, trà đặc, cà phê.
• Muối và đường: tối đa 3 g muối/ngày, tránh bánh kẹo, nước ngọt chứa nhiều fructose và sucrose.
• Thức ăn giàu đạm động vật: thịt đỏ, hải sản (tôm, cua), nội tạng; tiêu thụ không quá 200 g đạm/ngày và ưu tiên cá, trứng.
• Thực phẩm nhiều kali: chuối, bơ, khoai tây – có thể gây áp lực thận nếu tiêu thụ quá mức.
• Đồ chiên xào, nhiều dầu mỡ: thức ăn nhanh, chiên rán – khiến thận phải làm việc quá tải.
• Rượu, bia và đồ uống có cồn: ảnh hưởng đến chức năng thận, tăng nguy cơ tổn thương và sỏi thận.
• Cà phê và trà đậm, nước ngọt có ga: có thể thúc đẩy sự kết tủa tinh thể, gây hình thành sỏi.

Để hỗ trợ cơ thể phòng ngừa và điều trị sỏi thận, người bệnh nên bổ sung các nhóm thực phẩm lành mạnh sau:

• Thực phẩm giàu canxi và vitamin D: sữa ít béo, sữa chua, phô mai tươi, đậu phụ, cá hồi, lòng đỏ trứng – giúp liên kết oxalat trong ruột, giảm hấp thu và hỗ trợ sức khỏe xương.
• Thực phẩm chứa vitamin A: cà rốt, bí đỏ, khoai lang, bông cải xanh, ớt chuông – tăng cường miễn dịch và cân bằng bài tiết đường tiết niệu.
• Vitamin B6: nguồn từ ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỏ, rau xanh, các loại cá – có thể giảm hình thành oxalat.
• Chất xơ (hòa tan & không hòa tan): cần tây, bắp cải, ngũ cốc nguyên cám, trái cây tươi – hỗ trợ tiêu hóa và giảm oxalat/thải canxi qua phân.
• Trái cây họ cam, quýt: cam, chanh, quýt, bưởi – giàu citrate giúp hòa tan tinh thể, giảm tạo sỏi.
• Uống đủ nước và bổ sung các loại nước hỗ trợ:
  • Nước lọc: tối thiểu 2–3 lít/ngày.
  • Nước chanh, nước ép trái cây pha loãng: bổ sung citrate tự nhiên.

Việc uống đúng loại nước giúp gia tăng hiệu quả đào thải, hỗ trợ giảm kích thước và ngăn ngừa sỏi thận tái phát:

• Uống đủ nước lọc: 2,5–3 lít mỗi ngày, chia đều để làm loãng nước tiểu, tăng cường bài tiết và giảm nguy cơ tái tạo sỏi.
• Nước chanh loãng: Pha ½ quả chanh với 1 lít nước uống hàng ngày giúp bổ sung citrate – chất hỗ trợ hòa tan tinh thể khoáng.
• Nước ép trái cây pha loãng: Cam, quýt, bưởi pha loãng là nguồn bổ sung vitamin C và citrate, hỗ trợ chống oxalat và bảo vệ thận.
• Trà thảo dược nhẹ: Các loại trà như râu ngô, râu mèo, ngò gai với lượng vừa phải hỗ trợ lợi tiểu và làm sạch đường tiết niệu.

Sau phẫu thuật lấy sỏi, cơ thể cần thời gian hồi phục và người bệnh nên áp dụng chế độ dinh dưỡng đặc biệt để hỗ trợ chữa lành và phòng ngừa tái phát:

• Ăn thức ăn mềm, dễ tiêu: ưu tiên cháo, súp, rau luộc, tránh thực phẩm cứng (như hạt cứng, thịt dai) để chống áp lực lên hệ tiêu hóa và tránh kích thích niêm mạc.
• Hạn chế muối và đạm động vật: giảm muối (<3 g/ngày) và thịt đỏ, hải sản để tránh làm chậm phục hồi và tăng áp lực thận.
• Bổ sung chất xơ và canxi:
  • Chất xơ từ rau xanh, ngũ cốc nguyên cám, đậu giúp nhu động ruột, tránh táo bón hậu phẫu.
  • Canxi từ sữa nhẹ, cá, đậu phụ giúp cân bằng oxalat và hỗ trợ phục hồi xương.
• Uống đủ nước: từ 2–3 lít/ngày, bao gồm nước lọc, súp hoặc nước ép trái cây, giúp tăng bài tiết và đào thải cặn sót sau mổ.
• Chia nhiều bữa nhỏ: ăn từ 5–6 bữa nhẹ để không gây áp lực tiêu hóa, phù hợp giai đoạn cơ thể suy nhược.
• Tránh thực phẩm dễ gây kích ứng: như nếp, hải sản, rau muống, thực phẩm cứng – để tránh dị ứng, sẹo lồi và kích ứng vết mổ.
• Theo dõi dấu hiệu bất thường: chú ý triệu chứng như sốt, đau vùng mổ, tiểu khó, và tái khám đúng lịch để điều chỉnh kịp thời.